MAANDAG 5 FEBRUARI 2018, ANTARCTICA

We zijn inmiddels dik over de helft van ons tweede deel van de reis. Het lijkt al weer zo lang geleden dat we voor het eerst in een zodiac stapten. Vandaag de laatste landingen in Antarctica, morgen de Zuidelijke Shetland eilanden en dan terug door de Drake Passage.

Het uitzonderlijk mooie weer van gisteren is voorbij. Het zicht is goed, het is alleen bewolkt. Vroeg uit de veren vandaag omdat er veel op het programma staat. Na het ontbijt eerst een lezing over Palmer Station, de plek die we deze ochtend bezoeken. Het is 1 van de 3 plekken op Antarctica waar wetenschappelijk onderzoek wordt gedaan. We gaan voor anker en drie onderzoekers komen aan boord.

We krijgen basale informatie over het werken in Palmer Station en het onderzoek dat daar sinds 1966 wordt uitgevoerd. Diverse organisaties maken gebruik van dit station, in de winter ligt het stil. Dan zijn er ongeveer 15 mensen om te zorgen dat de boel blijft draaien. In de zomer (van september tot en met mei) komen de wetenschappers en groeit het aantal bewoners tot maximaal 45. Belangrijk onderzoek betreft het onderzoek naar het enige landdier op Antarctica, een vleugelloze mug van ongeveer 3 millimeter. Dit dier is het enige insect en landdier dat zich heeft weten aan te passen aan de extreme condities van Antarctica. Kennis over hoe dat precies werkt kan belangrijke informatie opleveren voor de ontwikkeling van technologieën en/of geneeskunde. In dat kader wordt bijvoorbeeld ook onderzoek gedaan naar de ijsvis. De enige vis met ongekleurd bloed dat geen hemoglobine (rode bloedlichaampjes) bevat. Er zijn verschillende soorten onderzoeken: onderzoeken die Antarctica zelf betreffen, onderzoek naar de invloed van Antarctica op de wereld of meer algemene onderzoeken. In het laatste geval fungeert Antarctica als platform, een goede basis om onderzoek te doen. Een voorbeeld daarvan is de meting van radioactiviteit. De op Antarctica verrichte metingen tonen aan of ergens op de wereld kernproeven worden gedaan.

Het is overigens vrij uniek dat wij Palmer Station mogen bezoeken. Per jaar mogen maximaal 12 schepen dit station bezoeken. Wij zijn het laatste schip van dit seizoen. Voor ons bezoek wordt de groep van 90 passagiers gesplitst. Wij mogen als eerste aan land en krijgen een rondleiding langs de verschillende systemen: de waterzuivering, elektriciteitsopwekking (dieselaggregaat), de laboratoria, de slaapruimten etc. Helaas blijven we vooral aan de buitenkant. Dat snap ik ook wel, twee keer 45 mensen over de vloer is niet echt een pretje….

De bewoners van Palmer Station maken er zeker het beste van. Zo hebben ze een aquarium dat niet meer werd gebruikt omgebouwd tot hot tub. Ook is er een winkeltje waar je voor een redelijke prijs diverse t-shirts, vesten en truien en een beperkt aantal souvenirs kan kopen. Betalen kan alleen met een creditcard. Wij laten ons verleiden tot een sweater met capuchon (voor mij) en een t-shirt (voor Ed). En dan kun je ook nog een stempel in je paspoort krijgen. Dat wordt, voor iedereen die dat wil, geregeld door de tourguide.  We eindigen in de eetzaal. Daar staat koffie met heerlijke brownies voor ons klaar. Het moet wel snel naar binnen want het is tijd voor de volgende groep. Op de valreep praat ik nog even met onze gids (die heel veel op Donald Sutherland lijkt) over de gevolgen van Trump. Het klopt dat er behoorlijk bezuinigd wordt op onderzoek. Voor Palmer Station ligt dat anders. Dit is zo klein dat bezuinigingen het de nek om zouden draaien en dat is geen optie gezien het internationale belang. Tegelijkertijd is meneer Trump vast niet blij met dit onderzoeksstation. De resultaten geven aan dat de gevolgen van de opwarming van de aarde rigoureus zijn… De gletsjers zijn de afgelopen jaren behoorlijk in omvang afgenomen. Terwijl wij er zijn horen we met enige regelmaat stukken ijs in het water vallen. De aangroei van de gletsjer is te weinig om dit de compenseren. Diverse eilanden zijn al onder het ijs vandaan gekomen. De grens van de gletsjer is honderden meters teruggetrokken.

Tijd om terug te gaan, de 2e groep is aan de beurt. Eenmaal terug op de MS Ushuaia doen we rustig aan. Een beetje naar buiten kijken, wat haken en lezen tot het tijd is voor de lunch.

Tijdens de lunch zitten we aan tafel met een Amerikaanse die deze reis heeft gemaakt omdat haar dochter sinds oktober vorig jaar in Palmer Station werkt. Ze is zichtbaar emotioneel dat ze nu weer weg gaat. Ze hebben elkaar maar even kunnen zien. In mei komt haar dochter pas terug. Tsja, we weten een beetje hoe dat voelt, een kind niet zonder gevaar ver weg. Tegelijkertijd is ze trots en dat is begrijpelijk haar dochter heeft op de Noordpool, in Groenland en op nog een andere plek op de Zuidpool gewerkt. Ga er maar aan staan, dat is zeker niet voor iedereen weggelegd.

Na de lunch gaan we voor het eerst naar de brug. Het is zo koud op het dek dat de bemanning ons binnen vraagt. We weten dat we altijd welkom zijn zo lang we maar niet praten. We hebben het echter nog niet eerder aangedurfd. Het voelt toch een beetje als een plek waar je niet hoort te zijn. Het is gaaf om lekker warm door de grote ramen te zien waar we heen gaan. Het kanaal waar we doorheen varen is smal, het zicht goed en daardoor zien we de bergen om ons heen omhoog rijzen. De verhoudingen zijn volstrekt zoek. Geen idee hoe hoog de bergen zijn. Op foto’s lijkt het allemaal veel kleiner dan het in werkelijkheid is. Alleen als er een zodiac of zeehond of iets anders te zien is krijg je enig idee van de grootte van de bergen en ijsbergen.

We zijn op weg naar de Damoy hut. Deze landing was eerder gepland maar niet mogelijk doordat de landingsplaats door ijs was geblokkeerd. Dat is nu niet meer zo. Het ligt wel vol kleinere ijsbrokken, maar daar kunnen de zodiacs over en omheen. De Damoy hut is gebruikt van 1975 tot 1993. Het is nu een museum onder de verantwoordelijkheid van de Britse regering. De plek is niet meer nodig als (tussen)station voor bevoorrading. Alles is gelaten zoals het was. De kleine hut bevat een eetkamer met keuken, een voorraadruimte en gereedschapsruimte en een slaapruimte voor 15 personen (5 keer drie bedden boven elkaar). Veel van de inventaris is achter gebleven waardoor we een redelijk beeld krijgen hoe het hier aan toe ging. Hoewel, nu is het zomer. In de winter moet het er hier heel anders uitzien…

Op dit eiland zijn ook meerder pinguïnkolonies. De weg naar de hut was al redelijk heftig omdat je als je niet uitkijkt tot over je knieën in de sneeuw zakt. We kiezen daarom voor de route terug en dan langs het strand naar de kolonie die het gemakkelijkst te bereiken is. Wat betreft het uitzicht maakt het niet veel uit. Dat is overal geweldig. Eenmaal op het strand lopen we langs de rand van het ijs. Het water loopt met straaltjes van het ijs op het strand. Of het meer of minder is dan normaal kunnen wij niet inschatten. In de zomer trekt het ijs zich sowieso terug. Bij de pinguïns is het weer reuze gezellig. Onze vrienden hoppen van de ene kei op de andere, voeren hun kuikens, straffen ze soms ook als ze er even genoeg van hebben, trompetteren er op los of staan voor zich uit te kijken. Af en toe gaat er eentje onderuit, of net niet… het blijft komisch.

Voor we het weten is het al weer tijd om terug te gaan. We waren vrij vroeg en gaan als één van de laatste weer weg. Dat gebeurt ons vaker. Blijkbaar hebben anderen er eerder genoeg van. Voor het eerst worden we behoorlijk nat in de zodiac. Het weer is aan het veranderen, er is meer wind en meer golfslag. Gelukkig zijn we er goed op voorbereid met waterdichte kleding en een hoes om mijn cameratas. Op de MS Ushuaia wacht de thee met lekkere zoete hapjes.

Elke pauze zijn we meer of minder druk met walvis spotten. Als iemand wat ziet vliegen er diverse passagiers met camera’s naar buiten om de walvis vast te leggen. Eerlijk gezegd is dat sinds de eerste dagen niet echt meer gelukt. Sommige hebben een vin op de foto, andere de fontein van lucht en water, maar daar blijft het ook bij. Vandaag ben ik tenminste zeven keer naar buiten gehold en elke keer was ik te laat….. Gelukkig heb ik een van de eerste dagen de staart van een walvis kunnen vastleggen.

En dan de evaluatie van vandaag en het programma van morgen. We hoopten al dat we ook morgen nog een landing zouden doen. We worden echt op onze wenken bediend. Zoals het er nu uitziet varen we vannacht door de kleine Drake Passage naar de Zuidelijke Shetland Eilanden. Dat kan er onstuimig aan toe gaan, de weersvoorspellingen zijn niet heel goed. Daar gaan we nog 2 keer aan land en krijgen we de mogelijkheid een ‘polar plunge’ te doen ofwel een duik in het ijskoude water. Of we dat gaan doen…. daar slapen we nog een nachtje over. Natuurlijk is alles afhankelijk van het weer, en anders is er altijd een plan B!

Inmiddels zijn we weer toe aan het diner, het dagritme is wel duidelijk. Brood, drie gangen (soep, lasagne en een soort van apfelstrudel met ijs) met een hoop gekkigheid van de bediening. Vandaag zijn we eigenlijk te moe en wat koud. We hebben net te lang buiten gestaan, het weer is nu echt nat en koud. Dus na het diner nog een kop koffie in de lounge en dan (als de muziek weer harder gaat) snel naar onze kamer. Pleisters tegen zeeziekte plakken, nog even lezen en dan… welterusten.